'Vergeet Johan Derksen, de Nederlandse scheidsrechters presteren steeds beter'
Bron: Tijs Rokers/VK.nl
De Zestien: Gertjan Verbeek, PSV en Johan Derksen hebben kritiek op de Nederlandse scheidsrechters, die zij inconsequent en/of verwijfd vinden. Scheidsrechters maken zeker fouten, weet Tijs Rokers. Maar de cijfers suggereren dat ze zichzelf verbeteren.
Bestaat thuisvoordeel? In 'Scorecasting - The hidden influences behind how sports are played and games are won' tonen Tobias Moskowitz en Jon Wertheim aan dat professionele sporters uit en thuis even goed presteren. Voor een razend enthousiast thuispubliek of een opgezweepte vijandige menigte uit - ze doen het even goed of slecht.
Maar thuisvoordeel bestaat wel. Dat komt door de beslissingen van de scheidsrechter. Moskowitz en Wertheim tonen aan dat in wedstrijden waarin de thuisploeg nog kans heeft om een extra punt te winnen (dus een achterstand om te zetten in een gelijkspel of een gelijkspel in een overwinning), de scheidsrechters meer blessuretijd toekennen. De verklaring hiervoor is de druk van het thuispubliek (lees: die schreeuwende gek naast je, die de grensrechter aan het uitschelden is).
In de Nederlandse eredivisie is het verschijnsel van het thuisvoordeel terug te vinden in het toekennen van strafschoppen. In de afgelopen seizoenen (vanaf het seizoen 2005/2006) werd 66,8 procent van alle strafschoppen toegekend aan de thuisploeg. Misschien denkt u nu: 'Maar die vallen ook veel vaker aan, dus is het logisch dat zij vaker een strafschop krijgen.'
Een afdoende verklaring is dit echter niet. Zo veel vaker valt de thuisploeg niet aan: slechts 56,9 procent van alle doelpogingen is in die seizoenen voor de thuisploeg geweest. Een ploeg die thuis speelt heeft dus een veel grotere kans op een strafschop.
Er zijn stadions waar veel meer strafschoppen worden gegeven dan andere - in de Euroborg (FC Groningen), het Gelredome (Vitesse) of het Polman-stadion (Heracles) vallen er veel. En er zijn stadions waar nog veel vaker dan 66,8 procent van de strafschoppen naar de thuisploeg gaat. De laatste strafschop die een tegenstander van PSV in het Philips-stadion heeft gekregen, is alweer een hele tijd geleden.
De laatste keer was op 27 februari 2009, toen Daniel Pranjic namens Heerenveen scoorde uit een penalty, zo blijkt uit de data van Infostrada Sports Group.
Opvallend is echter dat dit seizoen het percentage aan de thuisploeg toegekende strafschoppen een stuk lager ligt dan in de voorgaande seizoenen. Het ligt nu op bijna hetzelfde percentage als de doelpogingen - bijna perfect neutraal, met andere woorden.
Is dit bewust? Gebruiken de scheidsrechters statistieken, hebben ze zo dit opvallende gedrag gecorrigeerd? In elk geval lijken ze dit seizoen significant beter te presteren. Dat mogen de heren Derksen, Van Basten en Verbeek ook meenemen in hun oordeel.